W.Minh Tuan
Phong trào “Tức nước vỡ bờ” G- Z-Generation of Zoomer-ở Nepan những ngày đầu tháng 9 năm 2025 vừa qua, dẫn tới sự sụp đổ của Chính phủ đảng cộng sản Nepan, cho người Việt Nam chúng ta thấy gì?
Nó cho thấy sự phẫn nộ, tức giận, bất bình của người dân Nepan đã âm ỉ từ rất lâu rồi, không phải chỉ từ khi Chính phủ Nepan cấm internet cách đây mấy ngày đâu.
Đã từ rất lâu rồi, ở nước Nepan đã tràn lan tệ tham nhũng của quan chức Chính phủ Nepan, đã đầy ắp bộ máy Nhà nước cảnh sát đàn áp dân, sự bất bình đẳng, bất công xã hội, sự chênh lệc giàu nghèo, quan chức Chính phủ và các đại gia thì giàu nứt đố đổ vách, còn người dân Nepan thì nghèo nàn, cực khổ.
Và nguyên lý của chủ nghĩa cộng sản, là nghèo nàn, bất công xã hội sẽ dẫn đến cách mạng vô sản.
Cách đây 8 năm, người dân Nepan đã hi vọng chính phủ đảng cộng sản Nepan sẽ giúp họ giải quyết các bất công xã hội, nên khi đó, người dân Nepan đã ủng hộ, bỏ phiếu bầu cho đảng cộng sản Nepan lên cầm quyền.
Thế nhưng mà không, Chính phủ đảng cộng sản Nepan cũng tham nhũng, cũng xấu xa, cũng dùng bộ máy cảnh sát để đàn áp dân.
Thế cho nên cái lệnh cấm internet mấy ngày đầu tháng 9 năm 2025 chỉ là “giọt nước làm tràn li” mà thôi, cái li nước đó đã đầy ắp nước bẩn hôi thối rồi, từ nhiều năm nay rồi, và chỉ 1 giọt nước nữa thôi là làm tràn li nước, và chỉ 1 giọt nước nữa thôi là làm đê vỡ, làm tức nước vỡ bờ.
Và khi đã tức nước vỡ bờ rồi thì mọi việc đều vượt tầm kiểm soát, Chính phủ cũng không kiểm soát được tình hình, cảnh sát cũng không kiểm soát được tình hình, và quân đội Nepan thận trọng đứng ngoài cuộc, không can thiệp, vì nếu quân đội can thiệp, thì tình hình có thể còn vượt khỏi tầm kiểm soát hơn nữa, có thể sẽ có nội chiến, và quân đội nước ngoài sẽ can thiệp vào,,,.
Tức nước vỡ bờ là tình trạng không ai kiểm soát được tình hình đất nước, xã hội, những người dân hiền lành, nhu mì, hàng ngày vỗn câm nín, cam chịu, thì nay đột nhiên thấy mình bị cuốn vào dòng người biểu tình, đập phá ở ngoài phố kia, và thế là cũng rất tự động, như bị thôi miên, như cái máy ro-bot, những người dân hiền lành đó cũng hô vang, cũng đập phá, thậm chí giết chóc, đánh đập ai đó.
Bởi vậy, trong tình trạng “tức nước vỡ bờ”, vượt khỏi tầm kiểm soát đó, những người biểu tình G-Z Nepan đã đập phá các tòa nhà chính phủ, và thậm chí, còn giết chết và thiêu sống bà phụ nữ tội nghiệp, vợ của cựu Thủ tướng Nepan. Còn cảnh sát Nepan cũng vượt khỏi tầm kiểm soát, đã bắn chết hơn 20 người biểu tình.
Tình trạng văn hóa của người dân càng thấp, thì khi tức nước vỡ bờ, biểu tình, sẽ có các hành vi bạo lực dã man và tàn bạo.
Hãy nhìn những người biểu tình ở Pháp mấy ngày gần đây, cũng cùng thời gian với các cuộc biểu tình G-Z ở Nepan, chống ông Tổng thống Pháp Macron.
Ông Macron làm Tổng thống Pháp từ năm 2017, đến nay đã 8 năm rồi, khá dài, nhưng vấn đề là, trong 8 năm của ông ấy, ông Macron thay thế tới 7 Thủ tướng, vì kinh tế Pháp trì trệ. Nhưng người dân Pháp có tri thức cao, có hiểu biết, nhận thấy rằng trách nhiệm làm kinh tế trì trệ không phải chỉ Thủ tướng, mà Tổng thống Macron phải chịu trách nhiệm cao nhất. Nhưng ông Macron trơ trẽn, chỉ đổ tội cho các Thủ tướng, và thay thế tới 7 Thủ tướng, và khi tháng 9 năm 2025 này, khi ông Macron thay thế ông Thủ tướng thứ 7, thì cũng giống Nepan, “giọt nước làm tràn li”, người Pháp không còn chịu đựng nổi cái ông Tổng thống Macron vô trách nhiệm, trốn tránh trách nhiệm này, và họ xuống đường biểu tình, yêu cầu ông Macron từ chức.
Người biểu tình Pháp cũng nổi tiếng là bạo lực, vô chính phủ, có truyền thống phá phách từ cuộc cách mạng Pháp năm 1789 cách đây gần 300 năm, nhưng người Pháp vẫn có văn hóa cao, họ chất đống các loại rác thải, vỏ chai nhựa trên đường phố, ngay ngắn thành 1 hàng ngang, rồi đốt để bày tỏ sự phản đối của họ. Cũng có những hành vi quá khích, vượt tầm kiểm soát, như đốt phá 1 cửa hiệu bánh mì, ca-phê gì đó ở Paris.
Nhưng biểu tình ở Pháp không có giết chóc, không có thiêu sống phụ nữ như ở Nepan, và cảnh sát Pháp cũng không dùng đạn thật để bắn chết người biểu tình như ở Nepan, chỉ dùng súng hơi cay, lựu đạn khói, và khi cảnh sát-sen đầm bắt giam người biểu tình, cũng cố gắng không làm người biểu tình bị thương, bị đau. Người già bị cảnh sát Pháp bắt thì không bị khóa tay gì cả, mà chỉ bị cảnh sát hướng dẫn, dẫn giải đến xe ô tô cảnh sát để chở đi thôi.
Ở Anh, những ngày này, tháng 9 năm 2025, cũng có biểu tình dữ dội chống người nhập cư, và chống Palestin cực đoan, cũng như chống Israel cực đoan. Và cả hai bên, người biểu tình Anh, và cảnh sát Anh cũng cố gắng đối xử với nhau khá lịch sự, ôn hòa, không quá bạo loạn, đổ máu như ở Nepan.
Việt Nam ta thì sao, nếu có biểu tình chống Chính phủ, thì sẽ khá lịch sự, có văn hóa, kiểm soát được như ở Pháp, Anh, hay không kiểm soát được, bạo loạn, đập phá, giết chóc, đốt, thiêu sống như ở Nepan?
Chúng ta hi vọng Việt Nam sẽ không giống Nepan.
Nhưng sự bất bình ở Việt Nam ta thì cũng có đấy.
Sự bất bình nhất chính là chênh lệch giàu nghèo, bất bình đẳng xã hội.
Và sự bất bình xã hội ở Việt Nam mấy ngày này đang hướng về một số đại gia bất động sản, như Vincom, SunGroup,,,.
Sự bất bình đó là gì?
Đó là người dân Việt Nam ta ai cũng nhìn thấy sự vô lí xảy ra sờ sờ ngay trước mắt họ, hàng ngày, hàng giờ, là các đại gia bất động sản đó đang làm giàu trên đất công, giàu nứt đố đổ vách, nhờ mua đất công giá rẻ như bèo-giá Nhà nước, xây chung cư, siêu thị, công viên giải trí, rạp chiếu phim,,,bán, cho thuê, kinh doanh theo giá thị trường, trở thành các tỷ phú đô-la sau một đêm, và không những thế, còn có biểu hiện thao thúng giá thị trường bất động sản, làm tăng giá nhà, đất ảo, để làm tăng giá trị tải sản lên cao như có phép biến hóa của Tôn Ngộ Không, chỉ sau vài ngày giá trị tải sản bất động sản tăng cao hàng tỷ đô-la.
Sự làm giàu đó là làm giàu bất chính, là làm giàu trên xương máu của hàng triệu đồng bào, chiến sỹ đã hi sinh, đã đổ máu trong các cuộc chiến tranh giành độc lập cho đất nước, và ngày nay, thành quả cách mạng rơi vào tay các đại gia bất động sản.
Đó chính là mầm mống sự phẫn nộ âm ỉ, kéo dài từ nhiều năm nay nay ở nước Việt nam xã hội chủ nghĩa của ta, người dân không thấy xã hội chủ nghĩa ở đâu cả, chỉ thấy toàn xã hội đang làm giàu cho một dúm các đại gia bất động sản như Vincom, SunGroup,,,.
68 trang mạng xã hội mà phê phán Vin, mà đang bị Vin khởi kiện, chỉ là bề nổi của tảng băng chìm, đó là sự phẫn nộ của hàng trăm nghìn, hàng triệu nhân dân Việt Nam, không biết bày tỏ ở đâu, nên phải nhờ vào các trang mạng xã hội này để bày tỏ sự phẫn nộ của mình, rằng Vin, Sun làm gì mà giàu nhanh như thế, chỉ sau vài năm, tài sản lên hàng tỷ, tỷ đô-la, tài cán gì, làm lợi gì cho xã hội?
Hay là chỉ nhờ Nguyễn Tấn Dũng ký các quyết định hợp pháp hóa việc bán đất công giá rẻ, để làm giàu trên xương máu của nhân dân?
Vin muốn làm rõ đúng sai ở các số liệu kinh doanh, lời lãi, nợ nần của Vin.
Nhưng các số liệu kinh doanh của Vin có ý nghĩa gì đâu, nó sẽ bị ném vào ngọn lửa phẫn nộ, bất bình của hàng triệu người dân Việt Nam nghèo hèn, cả đời không mua nổi căn nhà nhỏ sau bao nhiêu năm tham gia chiến tranh, làm cách mạng, hi sinh, còn Vin, Sun,,, thì giàu nứt đố đổ vách chỉ sau vài năm, kể từ khi Nguyễn Tấn Dũng ký các quyết định hợp pháp hóa việc bán đất công cho các đại gia?
Sự bất bình của nhân dân Việt Nam đối với Vin, Sun,,,đang trở thành một ngọn lửa nhỏ âm ỉ, nung nấu, nhưng vô cùng khủng khiếp nếu nó bùng nổ thành ngọn lửa lớn, nó có thể vượt tầm kiểm soát, và với người dân Việt Nam, có truyền thống đấu tranh, chiến đấu, có tri thức đánh nhau, có kiến thức chiến tranh du kích, thì dù có cảnh sát chống bạo động đeo kính đen, đi xe bọc thép, cũng chỉ là trò trẻ con thôi.///