Lời giới thiệu

Sau Cách mạng tháng 8 năm 1945, đã có nhiều cuộc trả thù của người Việt Nam đối với người Pháp, chủ yếu xảy ra ở miền Nam Việt Nam, Sài Gòn.

Việc trả thù này vừa không đúng với truyền thống nhân đạo của người Việt Nam ta, vừa gây khó khăn cho các cuộc đàm phán giữa Việt Nam và Pháp về việc bảo đảm nền hòa bình lâu dài cho Việt nam.

Chính vì lẽ đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh phải viết bức thư này, GỬI ĐỒNG BÀO NAM BỘ, để kêu gọi những người quá khích ở miền Nam hãy tự kiềm chế và tiến tới không trả thù người Pháp mà đã bị quân đội Việt Minh bắt trong chiến tranh.

Chúng ta phải đối xử với họ nhân đạo và khoan hồng, là thông điệp quan trọng nhất của bức thư này của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

“Hỡi đồng bào Nam Bộ!

Nước ta vừa tranh quyền độc lập, thì đã gặp nạn ngoại xâm. Khi còn chiến tranh với Nhật, thì bọn thực dân Pháp hoặc đầu hàng hoặc chạy trốn.

Nay vừa hết chiến tranh thì bọn thực dân Pháp hoặc bí mật hoặc công khai mò lại. Trong 4 năm, họ đã bán nước ta hai lần. Nay họ lại muốn thống trị dân ta lần nữa.

Tôi chắc và đồng bào cả nước đều chắc vào lòng kiên quyết ái quốc của đồng bào Nam Bộ. Chúng ta nên nhớ lời nói oanh liệt của nhà đại cách mạng Pháp: “Thà chết tự do hơn sống nô lệ”.

Tôi chắc và đồng bào Nam Bộ cũng chắc rằng Chính phủ và toàn quốc đồng bào sẽ hết sức giúp những chiến sĩ và nhân dân hiện đang hy sinh tranh đấu để giữ vững nền độc lập của nước nhà.

Tôi chắc và tất cả đồng bào đều chắc rằng những người và những dân tộc yêu chuộng bình đẳng tự do trên thế giới đều đồng tình với chúng ta.

Chúng ta nhất định thắng lợi vì chúng ta có lực lượng đoàn kết của cả quốc dân.

Chúng ta nhất định thắng lợi vì cuộc tranh đấu của chúng ta là chính đáng.

Tôi chỉ muốn dặn đồng bào Nam Bộ một lời: “Đối với những người Pháp bị bắt trong lúc chiến tranh, ta phải canh phòng cẩn thận, nhưng phải đối đãi với họ cho khoan hồng. Phải làm cho thế giới trước hết là làm cho dân Pháp biết rằng: chúng ta là quang minh chính đại. Chúng ta chỉ đòi quyền độc lập tự do, chứ chúng ta không vì tư thù tư oán, làm cho thế giới biết rằng chúng ta là một dân tộc văn minh, văn minh hơn bọn đi giết người cướp nước”.

Nước Việt Nam độc lập muôn năm.

Đồng bào Nam Bộ muôn năm.

Hà Nội, ngày 26 tháng 9 năm 1945

HỒ CHÍ MINH

Hồ Chí Minh: Toàn tập,

t.4, tr. 27-28.